Konu 90: Homo erectus (1,89 milyon – 143 bin yıl öncesi arası)

 

Avrupa, Asya ve Afrika’da yaşamıştır. Yeryüzünde çoğu yere dağıldığını gösteren fosil kalıntıları bulunmuştur. Ortalama boyu 1,7-1,8 metredir. Beyin hacmi 850-1100 cm3 arasındaydı. Ortalama ağırlık 50-80 kilogramdı. “Maymun”a benzeyen habilis ile insana benzeyen sapiens arasında bir türdür. Mağaralarda evimsi yerlerde yaşıyorlardı ve ateşi yemek-ısınma gibi kullanmaya başlayan ilk insan türü olarak karşımıza çıkar. (Ateşin bulunması 600 bin yıl öncesine dayansa da, öncesinde de kullanılıyordu). Alet yapımında geliştiler, nitekim el baltasını bile buldular. Kafatası boşluğu alçak, kemikler iri, kaş kemikleri yüksek, alın çökük, burun-çene-damak geniştir, dişleri iridir. 20-30 yıl yaşayabildikleri bilinir. Etçil ve otçul olup daha çok et yiyorlardı; avlanma ikinci planda olup avcıların avından artakalan çürümemiş-taze et/leş onlar için tatminkar bir yiyecekti. Bazıları ölülerinin beyinlerini düzenli bir şekilde çıkarıp yiyorlardı. Ölülerini gömmüyorlardı. H. erektus’lar daha sonra H. neandertalensis ve H. sapiens’i oluşturdu. Erektusların fosil kalıntıları birçok yerde bulunmuştur.[192]

 

 

Homo erectus. Fosil, birebir döküm. KNM-WT 15000 (Turkana Boy), 1.6 myö. Kenya. (Wikimedia Commons: American Museum of Natural History: Flickr: Claire Houck. Orijinali Kenya National Museum‘da, 193. dipnota bk.)[193/Figür 97]

 

 

 

Homo erectus. Rekonstrüksiyon modeli. Wikimedia Commons: [Yapım: Atelier Wild Life Art – W. Schnaubelt ve N. Kieser: Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL) Museum für Archäologie, Herne: Lillyundfreya][194/Figür 98]

 

 

Not: Yiyeceği ateşte pişirip yemek, beynin daha çok gelişmesine sebep olmuştur. Ateşin insanlar tarafından “bilinçli” kullanılması ~500 bin yıl öncesine dayanır.[195]

___________________
[192] Smithsonian’s Human Origins Staff (yy.), “Homo erectus”, Smithsonian Institution’s National Museum of Natural History: Human Origins, SGT: 24 Ağustos 2018, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/homo-erectus> Erişim: 13 Mart 2019; Wikipedia Contributes, “Homo erectus”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_erectus>; Wikipedia Autoren, “Homo erectus”, Wikipedia, Die freie Enzyklopädie, <https://de.wikipedia.org/wiki/Homo_erectus>; Wikipedia Katılımcıları, “Homo erectus”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Homo_erectus>; ve bk. dipnot 182; Erişimler: 21 Eylül 2011 ve 22 Kasım 2017. Dennis O’Neil, “Homo erectus”, Palomar College, (ty.), <https://www2.palomar.edu/anthro/homo/homo_2.htm>; Richard Gray, “Were early humans the HYENAS of prehistoric Africa? Our ancestors may have been scavengers, study reveals”, Daily Mail: Mail Online, 6 Mart 2015, <https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2980900/Were-early-humans-HYENAS-prehistoric-Africa-ancestors-scavengers-study-reveals.html> Erişimler: 23 Kasım 2017. (ve bk. dipnot 50). (“600 bin” tarihi için bu sitedeki yazıma bk. Konu 124).
[193] Figür 97 vd.: Wikimedia Commons contributors, “File:Turkana Boy.jpg”, Wikimedia Commons, the free media repository, <https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Turkana_Boy.jpg>; Wikipedia Contributes, “Turkana Boy”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Turkana_Boy> Erişimler: 23 Kasım 2017; -orijinali için bk.- Wikimedia Commons contributors, “File:Homo Erectus Turkana.jpg”, Wikimedia Commons, the free media repository, <https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Homo_Erectus_Turkana.jpg> Erişim: 12 Mart 2019; Smithsonian’s Human Origins Staff (yy.), “KNM-WT 15000”, Smithsonian Institution’s National Museum of Natural History: Human Origins, SGT: 30 Mart 2016, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/knm-wt-15000>; Ayrıca (ek olarak) bk. Thomas R. Holtz Jr., “GEOL 204 Dinosaurs, Early Humans, Ancestors & Evolution: The Fossil Record of Vanished Worlds of the Prehistoric Past – Spring Semester 2018 – Last Man Standing: The Rise of Homo sapiens”, University of Maryland Department of Geology, SGT: 18 Nisan 2018, <https://www.geol.umd.edu/~tholtz/G204/lectures/204sapiens.html> Erişimler: 24 Kasım 2017.
[194] Figür 98: Wikimedia Commons contributors, “File:Homo erectus.JPG”, Wikimedia Commons, the free media repository, <https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Homo_erectus.JPG> Erişim: 12 Mart 2019.
[195] Kazancı, ags.