SİTE DİZİNİNDEKİ 189. KONU
VEDİZM DİNİ
Vedizm, MÖ 2000-800 yıllarında oluşmuştur. Hindistan dinlerinin bir bakıma kaynaklarıdır. MÖ 2500’lerde bu bölgede gelişmiş şehir yapılanmaları vardı. MÖ Doğu Avrupa’dan gelen Aryalar (Ariler) buradaki var olan dinlere birtakım kendi inançlarını da yerleştirmişlerdir. Vedaların, fazla sayıda kitapları vardı, mesala “Vedalar” literatürü 4 metinden oluşur, sadece 1 metin on kitaptan oluşur. Bunlar vahiy ve ilham olarak gelmiştir, derler.
• Tek Tanrı inancı hâkimdir. Her şeyin Tanrı olduğunu da savunur ve fakat yüce bir Tanrı yine de vardır. Çok Tanrılı inanç da mevcuttur.
• Halk bayramlarda hacca giderdi veya kutsal yerlerde toplanarak ayinler yapılırdı. Bazı bayramlarda şehir ateşlerle/ışıklarla (lamba/kandil) donatılırdı.[6] Ki Hindistan’da halen öyledir. “Durgā Pūcā Festivali”nde tapınakların ışıklarla süslenmesi ve festival sonunda Rama’nın savaşıp yendiği kötü Ravana’nın yapılan heykelleri ateşte yakılır -yani şehvet, öfke vb. yakılarak- çoşkuyla kutlanır. Rama: Tanrı Vişnu’nun 7. avatarıdır. Festivalde ilginç olan tanrıça Durga’nın ∼80 metre yüksekliğinde heykelinin yapılmasıdır.[7] Ayrıca Hint bayramlarında dinsel olarak yakılan mumlar ve ateşler mevcuttur.[8]
• Reenkarne inancı bu zamanda yoktu, Brahmanizm ile başladı.
• Vedizm, Hinduizm içinde yer alır.[6]
SİTE DİZİNİNDEKİ 190. KONU
BRAHMANİZM DİNİ
• MÖ 1.000-800/600 yıllarında Hindistan’da Vedizm’in devamı olarak oluşan inanç sistemidir.
• Tek Tanrılı bir inançtır: En yüksek Tanrı “Brahma”dır. Yanı sıra Çok Tanrılılık da vardır.
• Putsallık vardır.
• Kutsal kitapları Brahmanlar ve Upanişadlar’dır.
• Peygamberlere inanmazlar ama Allah’a inanırlar.
• Reenkarnasyon-Tenasüh vardır.
• Ganj Nehri kutsaldır. İnsan kutsaldır.
• Canlı öldürmek yanlıştır.
• Halk bayramlarda veya özel günlerde tapınaklarda toplanır.
• Her şey Tanrı’dır, görüşü de mevcuttur. “Tat tvam asi” (sen O’sun).
• Brahmanlarda Kurban kültürü vardır.
Yerdeki Dünya’da insanlar, Yer altı Dünyası’nda ise cinler (demonlar) yaşar: Yer üstünde de birbiri üzerinde duran semavi ikametgâhlar bulunur. Canlı varlıklar iyi veya kötü amellerden dolayı, başka varlıklarda ruhu dolaşır. Cinlere inanırlardı. Semavi Müzisyenler, Güzel Periler, Hazine Ruhları yarı Tanrılardandır. “Kast Sistemi”ne inanırlar, bu kast sistemi halkın sosyal sınıflarıdır: Mesala; rahip, alim, asker, çiftçi, işçi vb. gibi. En aşağı grup Parya; canlı (örneğin balık) öldüren vb. sınıftır. Brahmanizm, Hinduizm içinde yer alır.
Ghandi şunu demiştir: “Hinduizm dışındaki kutsal yazılar da dâhil, tüm kutsal yazılara inanıyorum.”[6]
Kur’an’daki Benzerliği-Analizi
Kur’an: Bakara 253 ... Onlardan (Elçilerden), Allah’ın kendileriyle konuştuğu ve derecelerle yükselttiği vardır.
___________________
[6] Sarıkçıoğlu, ags., “Hint Dinleri” bölümü.
[7] Beyza Aybike Deveci, “Hinduizm’de Durgā Pūcā’nın Yeri ve Önemi“, V. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi – Bildiriler Kitabı III, İstanbul, Mayıs 2016, <http://www.tlck.org.tr/wp-content/uploads/2016/10/TLCK.5.3.B015.pdf> Erişim: Nisan 2018, s. 212, 213, 217, 219, 220.
[8] Ali İhsan Yitik, “Bîrûnî’nin Kaleminden Hinduizm“, Milel ve Nihal Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 3, Eylül-Aralık 2013, <http://dergipark.ulakbim.gov.tr/milel/article/view/5000085921/5000080015> Erişim: Nisan 2018, s. 197.